Fiscaal actueel Onzakelijke leningen

Samenvatting

Sinds het arrest HR 9 mei 2008 houdt het verschijnsel van de onzakelijke lening de fiscale gemoederen in Nederland bezig. In dat arrest ging het om een onzakelijke lening \'omhoog\' (lening van een vennootschap aan haar aandeelhouder). Was er aanvankelijk nog discussie over de vraag of ook een onzakelijke lening \'omlaag\' (lening van een aandeelhouder aan zijn vennootschap) mogelijk was, sinds de arresten HR 25 november 2011 staat dit vast. Sindsdien gaat de discussie over de gevolgen van die arresten. Deze brochure beoogt die gevolgen in kaart te brengen zowel voor onzakelijke leningen \'omhoog\' alsonzakelijke leningen \'omlaag\'. Behandeld worden de gevolgen van deze leningen voor de vennootschapsbelasting en voor de inkomstenbelasting. Daartoe wordt ... eerst de rechtspraak van de Hoge Raad over onzakelijke leningen geanalyseerd vanaf het arrest HR 9 mei 2008. Vervolgens wordt ingegaan op de vraag hoe de rechtspraak van de Hoge Raad binnen het kader van de totale winst moet worden geplaatst. Daarna komt aan de orde hoe moet worden vastgesteld of een lening onzakelijk is en wat de verhouding is tussen onzakelijke leningen enerzijds en schijnleningen, bodemlozeputleningen en deelnemerschapsleningenanderzijds. Nadat het verschijnsel onzakelijke lening omlijnd is, worden de gevolgen ervan besproken. Behandeld worden de gevolgen voor zowel de crediteur als de debiteur. Voor beiden wordt besproken welk bedrag als rente in aanmerking moet worden genomen en welke gevolgen een vervreemding, kwijtschelding of omzetting in kapitaal van de lening heeft. Op de onzakelijke lening \'opzij\' (lening tussen zustermaatschappijen) wordt afzonderlijk ingegaan. Verder komen aan de orde de gevolgen van een onzakelijke lening door een met een aanmerkelijkbelanghouder in de vennootschap-debiteur verbonden persoon en de gevolgen van een ongebruikelijke borgstelling. Ten slotte wordt nog aandacht besteed aan de gevolgen van een onzakelijke lening bij een fiscale eenheidvoor de vennootschapsbelasting en de verdragsrechtelijke gevolgen van een onzakelijke lening.